Participatie, je komt het woord veel tegen. Maar wat is participatie eigenlijk? In dit artikel leggen we je uit wat onder participatie wordt verstaan.
Wat is participatie?
Participatie wordt in verschillende contexten gebruikt, niet alleen bij projecten die invloed hebben op de ruimtelijke ordening. Participatie betekent ‘deelnemen’. Dus ook deelnemen aan het arbeidsproces of de samenleving is participatie. Maar ook als je aandelen koopt voor een bedrijf kan van participatie gesproken worden. Zelfs een sporter die meedoet aan een wedstrijd is een participant.
Een participant is dus iemand die deelneemt aan iets. Dat kan een huurder zijn, een wijkbewoner, een gehandicapt persoon, een werkloze, een investeerder of welke rol deze ‘deelnemer’ dan ook heeft.
Participatie vanuit ruimtelijke ordening
Participatie vanuit ruimtelijke ordening gaat om het betrekken van belanghebbenden bij de ontwikkeling van plannen.
Participanten in het kader van ruimtelijke ordening zijn dus de mensen die het project aangaat. Zoals bewoners die het project in hun achtertuin krijgen, wijkbewoners en toekomstige bewoners als het om de bouw van woonruimte gaat. Maar er zijn meer participanten of belanghebbenden. Zoals de gemeente, projectontwikkelaar, woningcorporatie, ondernemers in het gebied en nog veel meer. Wie hebben er belang bij het project? Dat zijn je participanten.
“participatie is het betrekken van belanghebbenden bij de ontwikkeling van plannen”
Dat klinkt duidelijk, maar het is een grijs gebied wanneer je van betrokkenheid kunt spreken. Stel dat je mensen alleen informeert, en er geen ruimte is voor feedback, is dat dan wel participatie? Of stel dat betrokkenen wel feedback mogen geven, maar daar wordt niets mee gedaan. Is dat participatie?
Daar zijn de meningen over verdeeld. In feite kun je niet van ‘deelname’ spreken als mensen alleen geïnformeerd worden.
Participatieniveaus
Er zijn verschillende participatieniveaus. Ofwel, maten van inspraak. Een bekend model die dit uitlegt, is de participatieladder. Volgens de traditionele participatieladder is informeren ook participeren. Maar tegenwoordig wordt informeren wel gezien als schijnparticipatie.
Participatieverplichting verschilt per gemeente
Wil jij een participatietraject organiseren? Dan is vanuit de Omgevingswet alleen vastgelegd dat je aan participatie moet doen en dit moet aantonen bij de aanvraag van een omgevingsvergunning. Maar er wordt niet specifiek vermeld wat participatie is.
Wil je exact weten wat participatie is, omdat je graag wilt weten waar jouw project aan moet voldoen? Dan kun je beter bij de desbetreffende gemeente informeren waarin jouw plan gerealiseerd wordt. Een deel van de gemeenten in Nederland heeft vastgelegd waaraan participatie moet voldoen bij de aanvraag van een Omgevingsvergunning. Bij de ene gemeente ben je volledig vrij in de invulling van participatie, in de andere gemeente zijn er allerlei voorschriften.
Participatie organiseren?
Wil jij een participatietraject organiseren?
Wees je er dan van bewust dat vanaf 2024 het verplicht is om participatie aan te tonen bij het aanvragen van een omgevingsvergunning. Leg duidelijk vast hoe je participatie hebt uitgevoerd en wat de inbreng is geweest van de participanten.
Parolo helpt je een participatietraject gestructureerd op te zetten. Na afronding van het project, draai je met één druk op de knop een participatieverslag uit dat je kunt bijvoegen bij de aanvraag voor de omgevingsvergunning.
