Participatie, de een zweert erbij, de ander wil het vermijden. Als participatiebureau krijgen we wel eens de vraag: Hoe kunnen we participatie omzeilen?

In dit artikel gaan we daar verder op in.

Participatie vermijden

Wij zijn natuurlijk voorstander van nette participatietrajecten en moedigen schijnparticipatie of andere ‘trucjes’ niet aan om onder participatieplicht uit te komen. Maar regelmatig spreken wij initiatiefnemers die helemaal niet blij worden van participatie. Partijen die op zoek zijn naar mogelijkheden om onder participatie uit te komen. Soms gebeurt dat nog door plannen door te drukken en te hopen dat buurtbewoners de officiële bekendmakingen missen. Maar onder de nieuwe Omgevingswet gaat die vlieger niet meer op. “Hoe kunnen we dan participatie omzeilen?”, kregen we onlangs nog als vraag.

Waarom géén participatie

We snappen de vraag wel. Als je als partij niet genoeg de voordelen van participatie inziet of deze nog niet hebt ervaren, dan wil je participatie vermijden.
Deze partijen hebben vaak de volgende opvattingen:

• Participatie is tijdrovend en kost geld
• Je kunt beter geen slapende honden wakker maken. Ik wil geen weerstand, dat levert vertraging op
• Het plan is prima, ik wil geen inspraak

Hoe kun je participatie omzeilen

Oké, je wilt geen participatie dus. Maar vanuit de Omgevingswet is participatie verplicht. Hoe kom je (zoveel mogelijk) onder die verplichting uit?
We geven een aantal tips:

1. Beperk het aantal participanten

Nodig een select groepje participanten uit om toch de nodige inbreng te krijgen en voorkom discussies in grote groepen. Desnoods splits je de participanten op.

2. Kies je participanten strategisch

Zorg dat je een gemêleerde groep participanten hebt. Meng verwachte voor- en tegenstanders, zodat tegenstanders elkaar niet te veel kunnen versterken en zij ook de keerzijde van de medaille kunnen inzien.

3. Kies je participatievorm strategisch

Denk na wat je voor feedback wilt en pas daar de participatievorm op aan. Wil je bijvoorbeeld voorkomen dat mensen elkaar teveel beïnvloeden? Nodig ze dan uit om online hun feedback te geven. Wil je dat mensen niet teveel na kunnen denken over de plannen? Verzamel dan de feedback tijdens een bijeenkomst.

4. Vermijd schenenschopperij

Neem al bij het maken van de plannen mee wat belanghebbenden ervan zou kunnen vinden. Verplaats je in de verschillende belanghebbenden. Hoe zou je het dan vinden als jouw plannen gerealiseerd worden?

5. Kleur binnen de lijntjes

Maak plannen die voldoen aan alle gestelde eisen, zoals wetten, bestemmingsplannen en voorschriften. Voorkom daarmee dat participanten grenzen op kunnen zoeken.

6. Kill them with kindness

Neem mogelijke weerstand bij voorbaat weg met vriendelijkheid, begrip en geduld. Omzeil een participatietraject dus niet, maar stel je open en positief op. Speel het tactisch, niet met struisvogelpolitiek.

7. Eerlijkheid duurt het langst

In het verlengde van het vorige punt: wees transparant. Vroegtijdig de plannen bekend maken wekt vertrouwen en helpt de neuzen dezelfde kant op te krijgen. Worden participanten pas laat betrokken, is de kans op weerstand groter.

8. Stel grenzen

Geef duidelijk aan waar wel en niet over geparticipeerd mag worden. Stip aan welke componenten niet ter discussie staan, omdat deze in vergunningen of regels al zijn vastgelegd en baken af waar wel het gesprek over gevoerd kan worden.

9. Voorkom schijnparticipatie

Hoewel je misschien de neiging zult hebben schijnparticipatie te voeren, kun je deze tactiek beter achterwege laten. Hou je woord en voorkom gezeur achteraf.

10. Vastleggen

Leg je participatie en gemaakte afspraken vast. Zo voorkom je later discussies. (Tip: Parolo is daar de perfecte tool voor).

Parolo helpt je

Een participatietraject zonder gedoe, zo soepel mogelijk aan je verplichting voldoen? Parolo helpt je daarbij. Met de tool communiceer je professioneel met de participanten, ben je transparant en kun je afspraken vastleggen. En als kers op de taart: met één druk op de knop druk je het geanonimiseerd participatieverslag af die je zo kunt bijvoegen bij de aanvraag voor een omgevingsvergunning.